Μερικές σκέψεις με αφορμή τις εξελίξεις στον χώρο της οικολογίας

Τού Στέφανου Σταμέλου

Σήμερα οι δυνάμεις της εξουσίας - κυβέρνηση, κόμματα εξουσίας και συν-αρμόδιοι κεντρικοί φορείς - τοποθετούν τα οικολογικά θέματα σε δεύτερη και τρίτη μοίρα∙ και για να δικαιολογήσουν τις επιλογές τους, έμμεσα επικαλούνται την κρίση και τα έντονα υπαρκτά κοινωνικά προβλήματα. Αναπτύσσεται έτσι μια οικονομική προσέγγιση της έννοιας του περιβάλλοντος μετατρέποντάς το σε εμπόρευμα και αγαθό στην αγορά. Πολλοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι τα περιβαλλοντικά ζητήματα θα τα αντιμετωπίσει η αγορά και ο ανταγωνισμός. Ένα ηχηρό παράδειγμα είναι τα δικαιώματα των ρύπων - το λεγόμενο και χρηματιστήριο των ρύπων - και οι τιμές του διοξειδίου του άνθρακα (CO2).

Τα πράσινα μεγάλα έργα

H Κάρλα στα πρώτα στάδια του
επαναπλημμυρισμού. Μολονότι η
τελική υλοποίηση του έργου απείχε
αρκετά από τον οικολογικό σχεδιασμό,
παραμένει ένα έργο - απόδειξη της
αποτυχίας των αποξηράνσεων και της
ανάγκης στροφής σε "πράσινα μεγάλα
έργα".

Του Κώστα Παπακωνσταντίνου*

Τα έργα που έχουν στόχο την αποκατάσταση/ανασύσταση της φύσης, την ανάπτυξη πράσινων υποδομών (για βιωσιμότητα των αστικών περιοχών και πολιτική προστασία) και την κατάργηση αποτυχημένων έργων του παρελθόντος έχουν πολλαπλά οφέλη. Αξιοποιούν τις φυσικές λειτουργίες, εξοικονομούν ενέργεια και πόρους, διευκολύνουν την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Αυτά είναι τα «μεγάλα έργα» του μέλλοντος.

Τα πολυ-λειτουργικά έργα

Κανείς δεν θα διαφωνήσει σε μια επένδυση που εξασφαλίζει ταυτόχρονα:

Μόνη εγγύηση το κίνημα των πολιτών

Του Μιχάλη Τρεμόπουλου*

Αν εξαιρέσει κανείς τη δραματική κατάληξη των πυρκαγιών στην Αττική, η περίπτωση δεν αποτελεί πρωτοτυπία. Η αναζήτηση των αιτίων, με τις απαραίτητες αντιπολιτευτικές κορόνες και τις καταγγελίες για κυβερνητική απειρία ή ανικανότητα, καθώς και οι διαπιστώσεις για έλλειψη σχεδιασμού και ετοιμότητας του κρατικού μηχανισμού, ακολουθούν τον κανόνα του μοντέλου ανάπτυξης της χώρας.

Ακόμη και η προσπάθεια μετάθεσης ευθυνών στην κλιματική αλλαγή αποτελεί βολική καταφυγή ενός επιφανειακά οικολογίζοντος λόγου, την ίδια στιγμή που η κυβερνητική πολιτική παραμένει προσκολλημένη στα ορυκτά καύσιμα. Όσον αφορά τις καιρικές συνθήκες, για «στρατηγό άνεμο» είχε μιλήσει το 2007 και ο Κ. Καραμανλής.

Αυτοδιοίκηση & απλή αναλογική: Ο κρίσιμος κρίκος που λείπει

Του Γιάννη Παρασκευόπουλου*

Η πρόταση για απλή αναλογική στην αυτοδιοίκηση, μονοπωλεί σχεδόν τον δημόσιο διάλογο για τον «Κλεισθένη 1». Υπέρμαχοι και αντίθετοι, επικεντρώνουν τα επιχειρήματά τους στα υπέρ ή κατά της πρότασης για το νέο εκλογικό σύστημα.

Στη σκιά όμως μένει κάτι εξαιρετικά κρίσιμο: ότι η πρόταση για απλή αναλογική αφορά μόνο την εκλογή των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων. Δήμαρχοι και περιφερειάρχες θα συνεχίσουν να εκλέγονται με το σημερινό σύστημα, πλειοψηφικό σε δύο γύρους. Θα έχουμε έτσι ένα δυαδικό εκλογικό σύστημα όπου παραμένει ο θεσμός του απευθείας εκλεγμένου «τοπικού άρχοντα», με τη διαφορά ότι δεν θα έχει πια εγγυημένη πλειοψηφία στο δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο και θα πρέπει να αναζητεί εκεί ευρύτερες συναινέσεις. Φανταστείτε μια Βουλή εκλεγμένη με απλή αναλογική και έναν πρωθυπουργό που θα εκλέγεται απευθείας με πλειοψηφικό και δεν θα χρειάζεται την εμπιστοσύνη της Βουλής, παρά μόνο τη συνεργασία της σε βασικά θέματα.

Η εξωτερική πολιτική και η εσωτερική μικροπολιτική

Του Γιάννη Παρασκευόπουλου*

Αρκετές φορές έχω αναρωτηθεί πώς θα ήταν τα πράγματα αν, το κρίσιμο φθινόπωρο του 1991 που η μέχρι τότε Γιουγκοσλαβική Μακεδονία ανακήρυσσε την ανεξαρτησία της, η Ελλάδα είχε επιλέξει μια πολιτική έγκαιρης εμπιστευτικής συνεννόησης: προσφορά πολιτικής και διπλωματικής στήριξης από την ελληνική πλευρά, με αντάλλαγμα ένα βιώσιμο πλαίσιο καλής γειτονίας και οριοθέτηση του αυτοπροσδιορισμού τους ώστε να αφήνει χώρο και για την ελληνική Μακεδονία.

Την εποχή εκείνη η ταυτότητα του νέου κράτους ήταν ακόμη υπό διαμόρφωση, οι πολιτικοί του ζούσαν με τον φόβο μιας σερβικής εισβολής και μια ενδεχόμενη στήριξη της Ελλάδας είχε ζωτική σημασία γι’ αυτούς. Όλα όσα συμφωνήθηκαν το 2018, ήταν εφικτό να είχαν συμφωνηθεί από το 1991-2 με πολύ καλύτερους όρους και να είχαν παρουσιαστεί από τους γείτονες ως εκούσιες πολιτικές επιλογές τους ως χειρονομίες φιλίας προς την Ελλάδα σε αναγνώριση μιας πολύτιμης στήριξης που θα είχαν λάβει.

Στην Παγκόσμια Ημέρα για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης 2018

Ευφυής αντιμετώπιση της ερημοποίησης και βιο-οικονομία

της Ελένης Καπετανάκη - Μπριασούλη

Καθηγήτριας στο Τμήμα Γεωγραφίας, Πανεπιστήμιο Αιγαίου

Για την φετινή Παγκόσμια Ημέρα για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης, η Γραμματεία της Διεθνούς Σύμβασης για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης (ΔΣΚΕ) διακηρύττει «η γη έχει αληθινή αξία, επενδύστε σ’ αυτήν» και καλεί παραγωγούς, καταναλωτές και πολιτικούς να κάνουν ‘έξυπνες’ επενδύσεις στη γη που συμβάλλουν στην αειφορική διαχείριση της.

«Θα γίνει της Κορέας;» -αγωγοί, εξοπλισμοί και νεομακεδονικό

του Μιχάλη Τρεμόπουλου*

Η συμφωνία για λύση κοινής αποδοχής που δρομολογήθηκε στο θέμα της ονομασίας της πρώην γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας είναι μια θετική εξέλιξη.

Έπρεπε, όμως, να περάσουν 27 χρόνια αδιέξοδης εθνικιστικής πλειοδοσίας από την ελληνική πλευρά αρχικά και από την απέναντι πλευρά στη συνέχεια, για να αναγκαστεί τελικά η κυβέρνηση της χώρας μας να οδηγηθεί σε έναν συμβιβασμό -ακόμη κι αν δεν υπάρχει εδώ κράτος της Νότιας Κορέας, που θα επιτρέψει τη διαιώνιση της Βόρειας συνονόματης…

Η λύση αυτή είναι φανερό πως δεν προέκυψε από τη βούληση της κυβέρνησης να επιλύσει το θέμα, αφού διαταράσσει τις ισορροπίες με το εθνολαϊκιστικό κόμμα-εταίρο των ΑΝΕΛ, αλλά από την αμερικάνικη πίεση και τη βούληση της κυβέρνησης των Σκοπίων.

Διαπραγμάτευση με την πΓΔΜ: Υπάρχουν λύσεις και για τα «δύσκολα»

Του Γιάννη Παρασκευόπουλου*


Το τελευταίο διάστημα, η διαπραγμάτευση της χώρας μας με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας φαίνεται ότι έχει προχωρήσει αρκετά. Παράλληλα, όμως, έρχονται στο προσκήνιο και τα «δύσκολα» σημεία τριβής:

• Από το βέτο του Βουκουρεστίου, το 2008, η Ελλάδα δέχεται συμβιβασμό για το όνομα, μόνο αν αυτό ισχύει για όλες τις χρήσεις (erga omnes, στα λατινικά).

Η Μακεδονία είναι παραπάνω από ελληνική

Του Γιάννη Παρασκευόπουλου*

«Το έθνος πρέπει να μάθει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι αληθές»
(Διονύσιος Σολωμός)

Όλοι στην Ελλάδα ξέρουμε ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες ήταν Έλληνες. Αγνοούμε όμως ότι στην αρχαία Μακεδονία δεν κατοικούσαν μόνο οι Μακεδόνες: στη Φλώρινα ζούσαν οι Λυγκηστές, στην Καστοριά οι Ορέστες, στα Γρεβενά και στην Κοζάνη οι Ελιμιώτες, στα σύνορα με τη σημερινή FYROM οι Πελαγόνες, στην Ανατολική Μακεδονία Θράκες (1).

Ελλείψεις τουλάχιστον 95 εκπαιδευτικών στα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης

Τα κενά (ελλείψεις) εκπαιδευτικών στα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της χώρας ξεπερνούν τα 95, ενώ μόνο 16 από τα 53 Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης της χώρας λειτουργούν με πλήρη σύνθεση χωρίς ελλείψεις εκπαιδευτικών.

Η υποβάθμιση της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, η απαξίωση του ρόλου των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης με το νόμο 4473/2017 που δεν αναγνωρίζει πλέον την υπηρεσία εκπαιδευτικών σε ΚΠΕ ως διδακτική (αλλά ούτε και ως διοικητική), οδηγεί σε νέο κύμα εγκατάλειψης των ΚΠΕ από εκπαιδευτικούς. Την ίδια στιγμή, δεν υπάρχει καμία κίνηση από το Υπουργείο για κάλυψη αυτών των 95 κενών θέσεων στα ΚΠΕ, ενώ ούτε και οι Περιφερειακές Διευθύνσεις κινούνται για την κάλυψη των κενών αυτών θέσεων, παρά το ότι εκ του νόμου έχουν αυτό το δικαίωμα.

Τέλος της αυτονομίας για τους Οικολόγους Πράσινους;

Με ένα κείμενο τους 4 εκ των Οικολόγων Πράσινων, οι Γιάννης Κούτσικος, Γιώργος Μπλιώνης, Γιάννης Παρασκευόπουλος και Μιχάλης Τρεμόπουλος σχολιάζουν τη στάση των προερχόμενων εκ της παράταξης βουλευτών Γιώργου Δημαρά και Γιάννη Τσιρώνη να διαφοροποιηθούν από τις αποφάσεις του κόμματος για τον εκλογικό νόμο.

Η καθαρή ενέργεια δεν θα μας σώσει, μόνο ένα νέο οικονομικό σύστημα μπορεί

Μετάφραση άρθρου του Jason Hickel* από την εφημερίδα Guardian. Οι έννοιες της αποανάπτυξης ή της απομεγέθυνσης του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος και της «εθελούσιας λιτής ευημερίας» είναι οικείες στο οικολογικό κίνημα. Στο άρθρο φαίνεται ότι ένας καινούργιος προβληματισμός για την οικονομική μεγέθυνση και τα βαθύτερα αίτια της κλιματικής αλλαγής κάνει την εμφάνισή του σε κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης που επηρεάζουν την κοινή γνώμη.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, οι Οικολόγοι Πράσινοι και το Γ' Μνημόνιο

Αποτιμώντας τον 1 χρόνο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ

ΤΑ 5 ΛΑΘΗ ΠΟΥ ΕΚΡΙΝΑΝ ΤΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ

του Γιάννη Παρασκευόπουλου*

Η αντίθεση της οικολογίας και του πράσινου κινήματος στον υπερκαταναλωτισμό, είναι γνωστή σε όλους. Λιγότερο γνωστή είναι ίσως η εξίσου ισχυρή πράσινη αντίθεση και στη λογική των πακέτων λιτότητας, που κατεδαφίζουν μεγάλο μέρος της οικονομίας για να επιβάλουν ένα κυνήγι της ανάπτυξης με κάθε τίμημα: ενδεικτικά η Παγκόσμια Χάρτα των Πράσινων απαιτεί διάλυση του ΔΝΤ ή ριζική μεταρρύθμισή του, ενώ οργανώσεις «υπεράνω πάσης υποψίας» όπως το WWF έχουν καταγράψει αναλυτικά τις βαριές περιβαλλοντικές εκπτώσεις των Μνημονίων σε όλο τον Ευρωπαϊκό Νότο.