ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΤΑΙ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 24, ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΑΘΥΡΟ
• Να παραμείνει η νομολογία του ΣτΕ και να μην αποδυναμωθεί έμεσα με την προτεινόμενη αναθεώρηση του άρθρου 100
• Ο έλεγχος συνταγματικότητας των νόμων ανήκει στην δικαιοδοσία του ΣτΕ διότι διαθέτει ισχυρή και αξιόπιστη νομολογία διεθνούς κύρους
• Πρόσκληση σε όλο το οικολογικό κίνημα για επαγρύπνηση και αγώνες
Χαριστική βολή για ό,τι απομένει από τα θεμέλια της βιωσιμότητας στη χώρα μας, θεωρεί το Οικολογικό Δίκτυο την πρόταση για αναθεώρηση του Άρθρου 100 του Συντάγματος, όπου επιδιώκεται να περάσει αποκλειστικά στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο η κρίση για τη συνταγματικότητα των νόμων που ψηφίζονται από τη Βουλή.
Η συγκεκριμένη πρόταση φαίνεται ότι εκφράζει τις κατ’ αρχήν προθέσεις της σημερινής κυβέρνησης, καθώς κατατίθεται από την επιτροπή συνταγματολόγων και πολιτικών επιστημόνων που είχε συγκροτηθεί με κυβερνητική πρωτοβουλία και συμμετοχή δύο εν ενεργεία υπουργών (Χ. Βερναρδάκης και Γ. Κατρούγκαλος). Ανάλογες προτάσεις, για αναθεώρηση του άρθρου 100, με αφαίρεση από το ΣτΕ και τα άλλα δικαστήρια της δικαιοδοσίας να κρίνουν τη συνταγματικότητα των νόμων, είχαν προωθήσει και οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ (2000-1) και της ΝΔ (2006-7) στις δύο προηγούμενες αναθεωρήσεις: και τις δύο όμως φορές, το οικολογικό κίνημα είχε υπερασπιστεί με επιτυχία τόσο το Άρθρο 24 για το περιβάλλον όσο και το Άρθρο 100.
Βασικός λόγος που το άρθρο 24 είχε βρεθεί στο στόχαστρο των κυβερνήσεων, ήταν οι αποφάσεις και η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας που στηρίζονταν στην ερμηνεία του και δικαίωναν σε εκατοντάδες περιπτώσεις τις προσφυγές περιβαλλοντικών κινήσεων και πρωτοβουλιών πολιτών που ζητούσαν την ακύρωση επικίνδυνων και αντιοικολογικών σχεδίων. Στηριγμένο στο άρθρο 24 του Συντάγματος και τις διεθνείς συμφωνίες για το περιβάλλον, το Συμβούλιο της Επικρατείας είχε διατυπώσει σειρά δεσμευτικών αρχών που συγκέντρωσαν διεθνή αναγνώριση (ακόμη και από την Κομισιόν) και διασφάλιζαν σε σημαντικό βαθμό την προστασία του περιβάλλοντος και έβαζαν όρια στην αυθαιρεσία της πολιτικής εξουσίας. Χωρίς τις αρχές αυτές και τη σχετική νομολογία του ΣτΕ, το Άρθρο 24 θα ήταν μια απλή ευχή, ανάλογη με εκείνη του Άρθρου 22 που (υποτίθεται ότι) κατοχυρώνει την εργασία ως «δικαίωμα όλων».
Αυτό ακριβώς φαίνεται ότι επιδιώκει η τωρινή κυβερνητική πρόταση αναθεώρησης: να αφαιρεθεί από το ΣτΕ ο έλεγχος συνταγματικότητας των νόμων και να περάσει στο Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο, όπου ελάχιστοι από τους 13 δικαστές θα έχουν πιθανότητες στοιχειώδους έστω εξοικείωσης με τις αρχές και τη νομολογία που κάνουν μέχρι τώρα το Άρθρο 24 πρακτικά εφαρμόσιμο και πραγματικά δεσμευτικό.
Αναμφίβολα, τα τελευταία χρόνια η νομολογία του ΣτΕ δεν είναι πια αυτή που ήταν, και σε κάποιες περιπτώσεις προκαλεί μέχρι και απογοήτευση. Παραμένει, όμως, ένα από τα τελευταία αναχώματα στην κρατική αυθαιρεσία και ένα από τα σοβαρότερα όπλα στα χέρια όσων εξακολουθούν να αγωνίζονται για το περιβάλλον και τη βιωσιμότητα στη χώρα μας. Αν η αναθεώρηση προχωρήσει όπως προτείνεται, αντισυνταγματικές αυθαιρεσίες σε επενδυτικά σχέδια αλλά και σε χαριστικές ρυθμίσεις για μικρομεσαίες αντιοικολογικές ομάδες πίεσης θα στέλνονται ακόμη πιο συστηματικά στη Βουλή, για να ξεπλυθούν με τυπικούς νόμους και να «προστατεύονται», αποφεύγοντας ή παρακάμπτοντας τον έλεγχο του ΣτΕ.
Όλα αυτά υπογραμμίζουν και τον παραλογισμό του πολιτικού μας συστήματος:
Μια τέτοια ρύθμιση, που αποδυναμώνει ριζικά τον δικαστικό έλεγχο για τη συνταγματικότητα των αποφάσεων των κυβερνήσεων και της Βουλής, προβάλλεται από τους κυβερνητικούς εισηγητές ως ….«ενίσχυση του Κράτους Δικαίου».
Η αντιπολίτευση που διαρκώς υπερθεματίζει για την «Ευρώπη», ετοιμάζεται να υποστηρίξει με θέρμη το ξήλωμα της νομολογίας του ΣτΕ, μιας από τις ελάχιστες ελληνικές πρωτοβουλίες που απέσπασαν ομόφωνη ευρωπαϊκή αναγνώριση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, που το 2007-8 υπεράσπιζε και το Άρθρο 100 μαζί με το Άρθρο 24, τώρα ως κυβέρνηση ανοίγει με δική του πρωτοβουλία διάπλατα τις πόρτες για την αναθεώρησή του.
Ο Κυρ. Μητσοτάκης, που το 2007-8 ως νέος βουλευτής είχε υπερασπιστεί το Άρθρο 24 κόντρα στην κομματική του γραμμή, τώρα ως αρχηγός της ΝΔ ζητάει την ανατροπή του.
Η κυβέρνηση, που διαρκώς μιλά για «προοδευτικό πρόσημο» στη συνταγματική αναθεώρηση, δίνει ουσιαστικά στην πλειοψηφία της επόμενης Βουλής λευκή επιταγή να ξαναγράψει το Άρθρο 100 όπως η ίδια κρίνει ότι θα τη συμφέρει.
Το Οικολογικό Δίκτυο καλεί την κυβέρνηση να αφαιρέσει άμεσα από τις προτάσεις της την αναθεώρηση του Άρθρου 100.
Παράλληλα απευθύνει, σε όλες τις δυνάμεις που ενδιαφέρονται για την οικολογία, τη βιωσιμότητα, το περιβάλλον και το Κράτος Δικαίου, ανοιχτή πρόσκληση για ενημέρωση, επαγρύπνηση και αγώνα ώστε να παραμείνει ο έλεγχος συνταγματικότητας των νόμων στο ΣτΕ.
Οικολογικό Δίκτυο
www.oikologiko-diktyo.gr
https://www.facebook.com/oikologikodiktyo
https://oikologikodiktyo.wordpress.com
oikologiko.diktyo@gmail.com