Οι οικολογικές ιδέες και διαπιστώσεις είναι περισσότερο επίκαιρες από ποτέ. Παρόλα αυτά, δεν αναδεικνύονται στην κοινωνία ως σημαντική συνεισφορά και στην αντιμετώπιση της πολύπλευρης κρίσης που έχει περιπέσει η χώρα και οι πολίτες τα τελευταία χρόνια.
Το πελατειακό κράτος, τα κοντόθωρα συμφέροντα και το αδιέξοδο μοντέλο ανάπτυξης δεν αντιμετωπίστηκαν από τις κυρίαρχες πολιτικές, που όχι μόνο δεν έδωσαν λύση αλλά γονάτισαν τους πολίτες, διόγκωσαν την ανεργία, ισοπέδωσαν κοινωνικά και εργασιακά κεκτημένα, θρυμμάτισαν την κοινωνική συνοχή και διευκόλυναν τη λεηλασία συλλογικών αγαθών και φυσικών πόρων.
Στη νέα περίοδο που ανοίγεται, θα πρέπει να ξανασυνδεθούν οι δυνάμεις της οικολογίας πιο ουσιαστικά με την κοινωνία και τις νέες εναλλακτικές πρωτοβουλίες της αλληλέγγυας οικονομίας, των οικολογικών κοινοτήτων, της διαφύλαξης παραδοσιακών ποικιλιών, της αντίστασης στις πατέντες, στις διατλαντικές συμφωνίες κ.ά. Τα κινήματα που εργάζονται από τα κάτω, δημιουργώντας ρεύματα μέσα στην κοινωνία, μπορούν και να εμπνέουν καλύτερα σε κοινές δράσεις καθώς και στην περιγραφή ενός κοινού οράματος για τον κόσμο και το μέλλον του.
Πολύ περισσότερο, όταν ο κόσμος απειλείται από εθνικιστικές και λαϊκιστικές οπτικές και η μεσογειακή γειτονιά μας υποφέρει από λογικές και πρακτικές βίας και αποσύνθεσης, οφείλουμε να επιδιώξουμε τη σύνθεση των οικολογικών αξιών με την κοινωνική αλληλεγγύη, ώστε να συμβάλλουμε στην κατάθεση εναλλακτικών και πράσινων προτάσεων, με στόχο να εξασφαλιστούν ευρείες κοινωνικές συμμαχίες.
Η συγκυρία και ο χώρος της πολιτικής οικολογίας
Με τις εκλογές του Σεπτέμβρη 2015, σχηματίστηκε και πάλι κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, η οποία ανέλαβε να εφαρμόσει και το επαχθές τρίτο μνημόνιο. Επίσης, επαναλήφθηκε η εκλογική συνεργασία των Οικολόγων Πράσινων (ΟΠ) με τον ΣΥΡΙΖΑ, που εξασφάλισε την εκλογή δύο βουλευτών και τον εκ νέου ορισμό του ενός στη θέση του αναπληρωτή υπουργού περιβάλλοντος.
Ωστόσο, όπως πολλά στελέχη και φίλοι του χώρου της πολιτικής οικολογίας είχαν διακρίνει από την προηγούμενη περίοδο, όταν είχαν ξεχαστεί τα 22 σημεία της προγραμματικής συμφωνίας ΟΠ-ΣΥΡΙΖΑ, όχι μόνο εντείνονται οι κίνδυνοι της επί της ουσίας ενσωμάτωσης στον ΣΥΡΙΖΑ και της εξαφάνισης του διακριτού στοιχείου της πολιτικής οικολογίας αλλά και αυτοί της μετατροπής των ΟΠ σε άλλοθι για την εφαρμογή αντιοικολογικών πολιτικών από τη σημερινή κυβέρνηση. Ακόμη και με τις καλύτερες προθέσεις, τα στελέχη των ΟΠ που συμμετέχουν στο κυβερνητικό σχήμα και στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να διαθέτουν περιορισμένες δυνατότητες άσκησης ανεξάρτητης πολιτικής, που θα προβάλει δυναμικά τις πράσινες θέσεις, θα εκφράζει τις αξίες του οικολογικού κινήματος και θα υπερασπίζεται τα δικαιώματα των πολιτών, την ποιότητα ζωής, το περιβάλλον και τα συλλογικά αγαθά. Αποτελεί πεποίθηση πολλών πλέον ότι οι ΟΠ και ο ΣΥΡΙΖΑ προσκολλήθηκαν περισσότερο στο κυβερνητικό έργο, αφήνοντας μεγάλο μέρος της οικολογικής προσπάθειας και δράσης σε αδράνεια. Ωστόσο, το κενό είναι ευρύτερο, καθώς συνεισφέρουν σε αυτό:
- τα τωρινά οργανωτικά και πολιτικά αδιέξοδα των ΟΠ και οι εκτεταμένες αποχωρήσεις μελών τους, εφόσον οι ΟΠ έχουν απομακρυνθεί από την Ιδρυτική τους Διακήρυξη, που τονίζει ότι "Η οικολογία πρέπει να περάσει στην πολιτική σκηνή, όχι σαν ειδικός «τομέας» δημόσιας δράσης αλλά ως συνολική ριζοσπαστική οπτική της κοινωνίας. Να προχωρήσει αυτόνομη και όχι ως «προστατευόμενη» πολιτικών δυνάμεων, με άλλες προτεραιότητες στη δράση τους".
- η συνολική αδυναμία του χώρου, άλλων σχημάτων ή δικτύων να πείσουν ότι μπορούν να δώσουν ουσιαστική προοπτική για τις οικολογικές ιδέες,
- η αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ ως κυβερνητικό κόμμα να παρεκτραπεί από τα συμφωνηθέντα στο 3ο μνημόνιο.
Όσον αφορά στους ΟΠ, ιδιαίτερο προβληματισμό έχουν προκαλέσει φαινόμενα όπως η παρακμή των εσωκομματικών λειτουργιών και θεσμών, η εγκατάλειψη της προτεραιότητας του Κοινωνικού, ο κυβερνητισμός, η έλλειψη λογοδοσίας και η θεσιθηρία. Παράλληλα, οι περισσότερες επιλογές των ΟΠ δείχνουν να καθορίζονται από την προσπάθεια να αποφύγουν να δυσαρεστήσουν την κυβέρνηση διαφωνώντας με σημαντικές της επιλογές. Ο δημόσιος λόγος των ΟΠ δεν φαίνεται να απευθύνεται στα κινήματα, τις οργανώσεις και στο πράσινο ακροατήριο. Στη δημόσια εικόνα τους φαίνεται να κυριαρχεί η αδράνεια ή η συνεργασία του υπουργού με ισχυρά λόμπι, όπως των κυνηγών ή των αυθαιρετούχων. Ακόμη και οι λίγες θετικές πρωτοβουλίες σε κυβερνητικό επίπεδο, αφορούν κυρίως προτάσεις που υπήρχαν ήδη στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ και θα προωθούνταν έτσι κι αλλιώς από οποιοδήποτε στέλεχός του με οικολογικές ευαισθησίες.
Η αναγκαιότητα για μια ενεργό οικολογική δικτύωση
Προκύπτει, λοιπόν, η αναγκαιότητα για μια ενεργό δικτύωση των ανθρώπων της πολιτικής οικολογίας, που θα δίνει έμφαση στην αποφασιστική υποστήριξη της οικολογικής σκέψης, του άλλου τρόπου ζωής και των πάγιων οικολογικών προτάσεων, που βασίζονται στην πλανητική συνείδηση αλλά δίνουν και άμεσα εφαρμόσιμες λύσεις στη ζωή, εξασφαλίζοντας μια βιώσιμη προοπτική και την ευημερία ανθρώπων και φύσης. Των ανθρώπων που δεν αρκούνται στο να συζητούν θεωρητικά μέσα σε αίθουσες ή από τον υπολογιστή τους αλλά συμμετέχουν τοπικά σε πρωτοβουλίες, ομάδες και σχήματα που διαμορφώνουν την καθημερινότητά και το μέλλον μας.
Αυτά που περισσότερο χρειάζεται σήμερα η κοινωνία, είναι η ιδιαίτερη συνεισφορά του πράσινου κινήματος που διαφέρει ουσιωδώς από τους άλλους πολιτικούς χώρους. Χωρίς άλλωστε τον πολιτικό ανταγωνισμό και τη δυνατότητα επιβολής πολιτικού κόστους, δεν μπορείς ούτε να επηρεάσεις καθοριστικά άλλους πολιτικούς χώρους ούτε να συμβάλεις στην ισχυροποίηση των όποιων οικολογικών απόψεων στο εσωτερικό τους. Πολύ περισσότερο, δεν δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για να εμπνευστούν και να δράσουν από κοινού νέοι άνθρωποι αλλά και όσοι και όσες έχουν επιλέξει να απομακρυνθούν από την ενεργό συμμετοχή στα υπάρχοντα πράσινα σχήματα.
Η αναγκαιότητα, λοιπόν, για ένα Δίκτυο πολιτικής οικολογίας δεν προκύπτει μόνο από την ανάγκη υποστήριξης του πυρήνα του λόγου της πολιτικής οικολογίας αλλά και από την ανάγκη επανασυσπείρωσης όσων έχουν αποστασιοποιηθεί καθώς και από την ανάγκη διατύπωσης συνεκτικών εναλλακτικών και βιώσιμων προτάσεων, που θα επηρεάσουν την πολιτική ατζέντα και τις κυβερνητικές επιλογές αλλά και θα συμβάλλουν στην πράσινη διέξοδο από την πολύπλευρή συστημική κρίση. Η εμμονή σε πολιτικές λιτότητας που διασώζουν τα πιο ιδιοτελή συμφέροντα των αγορών, αυτό που πιθανόν να καταφέρει θα είναι η απογοήτευση από τους δημοκρατικούς θεσμούς και τις αξίες, η απόρριψη του οράματος της ομοσπονδιακής Ευρώπης και η ενίσχυση αντιδημοκρατικών, απομονωτικών και βίαιων μορφωμάτων και ιδεολογιών. Ο χώρος της πολιτικής οικολογίας, σε μια νέα πορεία, που θα ξεπερνάει τα λάθη και την παθολογία του παρελθόντος, έχει τις δυνατότητες να επεξεργαστεί περισσότερο και να καταθέσει συγκεκριμένες εναλλακτικές λύσεις για τα προβλήματα αλλά και το μέλλον της χώρας, της Ευρώπης και του πλανήτη. Και πρέπει να το κάνει τώρα, περισσότερο από ποτέ.
Θέλουμε να ξαναβρεί το οικολογικό κίνημα τις αξίες, την ταυτότητά του και την αξιοπιστία του. Επιλέγουμε τη μορφή του δικτύου, θέλοντας να δώσουμε έμφαση στον πολιτικό διάλογο για το κοινό μέλλον του πράσινου χώρου, με τη μορφή ενός εκτεταμένου forum συζήτησης που θα αναζητά τις συγκλίσεις μέσα από τη διαφορά, αλλά και στις ποιοτικές προσωπικές, πολιτικές και κινηματικές σχέσεις που έχουν αναπτυχθεί όλα τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι ως δίκτυο μπορούμε να έχουμε μια απλή οργανωτική δομή, που θα διευκολύνει τον οργανωμένο διάλογο με ενωτικό πρόσημο -ανεξάρτητα από τις άλλες εντάξεις ή συμπάθειες- αλλά και τις επιλεγμένες κοινωνικές και πολιτικές παρεμβάσεις, χωρίς να εξαναγκαστούμε να εστιάσουμε εξαρχής σε άλλες προτεραιότητες. Με τον τρόπο αυτό, αφήνουμε χώρο συμμετοχής στο δίκτυο και για όσους επιλέγουν παράλληλα να παραμείνουν μέλη σε υπάρχοντα πράσινα κομματικά σχήματα. Παράλληλα δημιουργούμε ένα προσωρινό Συντονιστικό με συμμετέχοντες αρχικά με περιφερειακά κριτήρια.
Όσοι/ες έχουν αναφορά στο διεθνές οικολογικό κίνημα και νιώθουν μέρος της πράσινης οικογένειας, κατανοώντας παράλληλα την ανάγκη κοινής δράσης για την αντιμετώπιση των αιτίων και όχι μόνο των συμπτωμάτων της κρίσης, πρέπει να δεχτούν και ότι η ώρα για να συναντηθούμε είναι τώρα.
Επικοινωνήσετε μαζί μας για να συνδιαμορφώσουμε δημιουργικά τα πρώτα βήματα του Οικολογικού Δικτύου: oikologiko.diktyo@gmail.com
Ανά περιφέρεια, μπορεί να επικοινωνεί κανείς με: Βαγγέλη Αστυρακάκη (Κρήτη), Κώστα Κιτσίκη (Ιόνια), Γιάννη Κούτσικο (Στερεά Ελλάδα), Βασίλη Μπάλλα (Βόρειο Αιγαίο), Γιώργο Μπλιώνη (Κ. Μακεδονία), Χρήστο Λιάρο (Αν. Μακεδονία-Θράκη), Γιάννα Νίκης Σαραντοπούλου (Αττική), Ρήγα Τσιακίρη (Ήπειρος), Τέλη Τσόγκα (Θεσσαλία).
- Αναστασιάδης Παναγιώτης
- Αντωνιάδης Στράτος
- Αργυρούδη Γιούλα
- Αρπουδή Χριστίνα
- Αστυρακάκης Βαγγέλης
- Βασιλόπουλος Στράτος
- Βέλλης Γιάννης
- Βουτυράκη Κατερίνα
- Γαγγιολάκης Νίκος
- Γεωργόπουλος Αλέκος
- Γιαννάκη Αγγελική
- Γιαννή Κατερίνα
- Γκουντινάκος Χρήστος
- Δασκαλάκης Γιάννης
- Δεδούσης Νίκος
- Δημητρίου Έλενα
- Δημητρίου Όλγα
- Δόδουρα Έφη
- Ζόγκας Αδριανός
- Ζώτου Ελεονώρα
- Θεοδωρικάκου Όλγα
- Καβακόπουλος Σάκης
- Καββάδα Σόφη
- Καμπάς Δημήτρης
- Καντερές Δημήτρης
- Καρυάμης Θανάσης
- Καστρινάκη Ρούλα
- Κατσανεβάκης Βαγγέλης
- Κιτσίκης Κώστας
- Κολώνιας Τάκης
- Κοτσακάς Γιώργος
- Κούτσικος Γιάννης
- Κούτσικος Κώστας
- Κυπριανίδου Σοφία
- Κυρίμης Χρήστος
- Λευτεράτος Γιάννης
- Λιάρος Χρήστος
- Μάιερ Πάουλι
- Μακρής Θανάσης
- Μανιατέα Ορθοδοξία
- Μανομενίδης Γιάννης
- Μίχας Παναγιώτης
- Μπάκας Μιχάλης
- Μπάλλας Βασίλης
- Μπλιώνης Γιώργος
- Μπογή Μαρία
- Νάκου Βάσω
- Νίκης Σαραντοπούλου Γιάννα
- Νικολακόπουλος Τάκης
- Παΐδα Σέβη
- Παναγιωτοπούλου Μαρία
- Παπαηλιού Θανάσης
- Παπαδάκης Αριστείδης
- Παπαλιάς Κυριάκος
- Παρασκευόπουλος Γιάννης
- Ποντικάκης Φώτης
- Προμπονάς Μιχάλης
- Ρικανιάδης Νίκος
- Ριτσατάκη Άννα
- Ρούπας Αντώνης
- Σοφής Δήμος
- Σελλάς Νίκος
- Στάρα Καλλιόπη
- Τρεμόπουλος Μιχάλης
- Τσαρουχίδου Ρούλα
- Τσιακίρης Ρήγας
- Τσόγκας Τέλης
- Υφαντής Σταύρος
- Φαναριώτης Δημήτρης
- Φούντης Φίλιππος
- Φωτοπούλου Βούλα
- Χιλιτίδης Οδυσσέας.